Ontbrekende stukjes
Het lijkt alsof er een mini-orkaan door de woonkamer heeft geraasd. De vloer ligt volledig bezaaid met gekleurde blokjes, poppetjes en mini-attributen. Lego in alle soorten en maten. Gelukkig kijken de gele poppetjes onverstoorbaar vrolijk de wereld in. Het ‘enige’ wat moet gebeuren is, met boekjes in de hand, de bouwwerkjes geduldig weer in elkaar zetten vanuit de totale chaos voor mij op de grond. Van trein tot politiebureau, van boomhut tot onderwaterwereld.
En dat is me nogal een klus…. Waarom hebben we toch alles in die grote bak gegooid, in plaats van de sets netjes uit elkaar te houden?! Het is een bijna onmogelijke taak, zeker voor mijn zoon met zijn oogaandoening, die daardoor minder goed scherpte en kleuren ziet. Hij heeft er snel genoeg van: dat begrijp ik best. En dus zit ik urenlang op een kussentje op de vloer te zoeken naar de missende blokjes. Steeds als je denkt: ‘dit stukje is echt kwijt’, blijkt het later toch ergens op te duiken.
Voor mij is het een goede oefening in geduld. Even niet aan het werk want ‘ik werk teveel’. Dat is een van mijn ‘zelfstigma’s’ kwam ik laatst achter, bij een workshop die ik met collega’s deed bij organisatie De Bagagedrager. Zelfstigma’s zijn de negatieve vooroordelen die je over jezelf hebt. Ze komen vaak voort uit stigma’s, vooroordelen van anderen. We hebben ze allemaal. Je denkt bij- voorbeeld dat anderen je te lang, te dik of te luid vinden. Dat je iets niet kan, of juist dat je altijd de sterke bent. Deze zelfstigma’s beïnvloeden je gedrag, vaak onbewust.
Mensen met psychische klachten hebben onevenredig veel last van (zelf)stigma’s. Niet naar een feestje gaan omdat anderen je wel gek of stom zullen vinden. Geen nieuwe baan durven zoeken vanwege angst dat het ‘toch weer’ zal mislukken. Of na het eten niet naar het toilet durven gaan: ‘straks denken ze dat mijn eetstoornis weer terug is‘. Ongemerkt kost het heel veel energie.
Het helpt om je bewust te zijn van (zelf)stigma’s. Dan kun je er wat mee. Bijvoorbeeld toch die hoge hakken aan, zodat je nog langer wordt: wees er trots op! Of je gedachtes ter sprake bren- gen bij een vriend om erachter te komen dat je eigen vooroordeel niet blijkt te kloppen. Of je er simpelweg bewust van zijn, zodat je die beperkende gedachten met een glimlach aan de kant kunt schuiven.
Gestaag Lego’en we door. Jahaa! roept mijn zoon: triomfantelijk houdt hij dat ene stukje, dat ik al dagen zoek, in de lucht. Een minuut nadat ik hem gevraagd heb mee te zoeken. Het is niet de eerste keer: hij kan zelf toch prima zoeken, blijkt… Weer een stigma ontmanteld. Tevreden concludeer ik dat het mooi geweest is vandaag. Morgen bouwen we weer een stukje verder.
Suzanne Ligthart, huisarts